Oude begraafplaats
De Pinkel
logo

     Oude begraafplaats De Pinkel



Op 7 december 1870 opende de Hervormde Gemeente Rheden na toestemming van burgemeester en wethouders in de gemeente Rheden aan het toenmalige "melkpad", een zijweg van de Pinkelseweg, een begraafplaats. Op dezelfde dag werd de begraafplaats die zich bij de Dorpskerk bevond, op last van de "Heeren Gedeputeerde Staten van Gelderland" voor gesloten verklaard. De begraafplaats bevond zich rond de Dorpskerk en wel voor een groot deel aan de zuidkant. Deze begraafplaats is later geruimd.

foto1 De nieuwe begraafplaats kreeg een monumentale toegangspoort. Achter deze poort bevindt zich een ovaal gedeelte, het rondeel genaamd. Dit rondeel bevat naast een tweetal grafkelders twee zeer oude bomen, een rode beuk en een linde. Een derde boom een treurbeuk is tijdens een najaarsstorm in 2017 omgewaaid. Door een gift van Rhedens Dorpsbelang is in 2018 een nieuwe treurbeuk geplant.

Van de grafkelders in het rondeel is een kelder van de familie van Zadelhoff en de andere van de Familie Brantsen van Rhederoord en Wielbergen. Deze laatste kelder is niet meer in gebruik en dichtgemaakt.

foto2 De begraafplaats heeft een opvallend smeedijzeren toegangshek met twee gegoten ijzeren kolommen waarop ooit twee zandlopers stonden met daar omheen acht zuiltjes. De zandlopers waren aan twee kanten voorzien van witgeverfde engelen vleugels. Het hekwerk is een goed voorbeeld van smeed- en gietijzerwerk uit de tweede helft van de negentiende eeuw.

Het gedeelte links van de ingang is het oudste gedeelte. Dit deel kent geen paden maar rijen en de graven zijn gedolven met een tussenruimte van dertig centimeter. De achterste graven zijn alleen te bereiken door over de andere graven te lopen. Het rechter gedeelte kent wel enkele paden en grafnummers.

Het kopen van een graf voor de duur van het open zijn van de begraafplaats, kostte vijf gulden in 1870. Er is hier sprake van een tijdelijk recht. Begraven kostte in die tijd eveneens vijf gulden waarvan tweeguldenvijftig voor de doodgraver/lijkbezorger was en tweeguldenvijftig voor de kerk. Voor het begraven van kinderen gold een aangepast tarief. Er werd begraven in twee lagen. De familie werd geacht zelf voor het onderhoud van het graf te zorgen! Tot op heden is er nooit betaald voor onderhoud door de nabestaanden. Wanneer je geen graf had gekocht was bij het begraven artikel drie van het reglement van toepassing:

"De graven worden regelmatig gebruikt, indien voege, dat geen nieuw graf worde gemaakt alvorens in het voorgaande twee lijken zijn opgenomen".

Het kon dus voorkomen dat twee vreemden bij elkaar in een graf werden begraven, er werd immers in twee lagen begraven! In de praktijk zal hier wel soepel mee zij omgegaan. Tot nu toe is in de registers hier niets van te vinden. Van de begraafplaats zijn geen complete begraafboeken bewaard gebleven. Van de eerste periode van 1870 tot 1904 is niets terug te vinden.

foto3 De zerk met het oudste opschrift staat op een familiegraf en geeft weer dat Gijsbert Hendrik Derksen geboren op 1 november 1870 gestorven is op 31 december 1870. De laatste begrafenis (urn bijzetting) heeft plaats gevonden in 1996. Sinds februari 2008 is de begraafplaats formeel gesloten. Begraven is dus niet meer mogelijk.

Het beheer van de begraafplaats vindt plaats door de "Stichting Oude begraafplaats De Pinkel". De doelstelling van deze stichting is: Het behoud van de historische begraafplaats "De Pinkel" aan de Pinkelseweg te Rheden. Zij wil dit bereiken door het plegen van onderhoud aan de graven en algemene inrichtingen en het bevorderen van kennis van de begraafplaats en de mensen die er begraven liggen. Voor dit onderhoud is een groep van ca 25 vrijwilligers maandelijks een halve dag actief.